Nedersaksisch is nog steeds geen échte taal

Nou, mensen. Hehe. Vandaag is het zover. Dan wordt er een conventant getekend dat het Nedersaksisch officieel zal erkennen als taal. Of zoiets. Aanvankelijk zou vice-premier Kajsa Ollongren het doen, maar die is verhinderd. Griepje, schijnt.

Hè? Ik zal eerlijk zijn. Bij mijn weten was dit al lang het geval. Sinds 1995, om precies te zijn. Ik dacht dat ik destijds had gelezen dat het Drents, als onderdeel van het Nedersaksisch, officieel was gepromoveerd van dialect tot officiële taal. Sinds dat jaar laat ik mij er ook op voorstaan dat ik perfect viertalig ben. Nederlands, Engels, Duits en Nedersaksisch schuine streep Drents. Zo staat het ook al jaren op m’n CV. Ik heb ’t NRC van 20 oktober 1995 er nog maar even op nageslagen, want hallo, ik ben toch niet gek, en daar staat ’t toch echt. Nedersaksisch. Promotie. Officiële taal vanaf nu.

Dit artikel lees je gratis. Als het bevalt kun je onderaan een kleine bijdrage doen, zodat ik dit soort artikelen kan blijven schrijven

Maar goed, misschien moet ik ook maar niet te hoog van de toren blazen. Want zo goed is mijn Nedersaksisch nou ook weer niet. Verstaan doe ik ’t perfect, maar spreken doe ik ’t zeker niet zoals het hoort. Natuurlijk, ik kan de e inslikken, en voor een westerling klinkt ’t dan al gauw plat, maar ABD (Algemeen Beschaafd Drents) is het bepaald niet. Het is namelijk ook Noordenvelds, een ‘taal’ die zelfs door andere Nedersaksen niet serieus wordt genomen. Groningers vinden ’t te Drents klinken, en Drenten vinden ’t weer te Gronings. En daar spreek ik dan weer ’n straatvariant van.

Kennelijk ben ik niet de enige die niet onder de indruk is van de jongste opwaardering van het Nedersaksisch. “De oeroude taal waarin ik denk, waarin ik de diepste, gevoeligste dingen ooit gehoord heb, (…)  blijkt nu dan toch ‘n echte taal. Jeuj. Nederig buig ik het hoofd richting Brussel”, tweette de Drentse bard Daniel Lohues cynisch.

Nog maar even spitten dan. Want hoe zit het nou eigenlijk? Voor zover ik het begrijp zijn talen volgens het Europese handvest verdeeld in drie delen. Deel 1 is een dialect, deel 2 is een regionale taal, en deel 3 is een échte taal. Fries wordt in Brussel beschouwd als deel 3. Als een échte taal dus. En een échte taal betekent dat er rechten aan mogen worden ontleend. Dat er in mag worden onderwezen. Dat de (regionale) overheid er in naar buiten mag treden.

Dat geldt voor het Nedersaksisch dus (nog) allemaal niet. In 1995 werd het gepromoveerd naar deel 2. Officiële regionale taal dus. Wat er vandaag wordt bekrachtigd, is de ondertekening van een intentieverklaring dat overheden de taal zullen bevorderen en levendig houden. Van deel 2 zijn we dus 2+ geworden, of tweeëneenhalf. Maar een deel 3 zijn we nog lang niet.

Vrij vertaald: de ondertekening van vandaag stelt geen ene reet voor. Is een wassen neus. Nedersaksisch is nog steeds geen échte taal.

Da’j ‘t maor eem weet. •